ලෝක ඉතිහාසයේ දැවැන්තම ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරය ලෙස සැලකෙන්නේ අමෙරිකාවේ නිව්යෝර්ක් නුවර පිහිටි ලෝක වෙළෙඳ මධ්‍යස්ථාන ගොඩනැගිලි ද්විත්වය සහ වොෂින්ටන් නුවර පෙන්ටගනය වෙත එල්ල වූ අල් ඛයිඩා ත්‍රස්ත ප්‍රහාරයයි.
9/11 ත්‍රස්ත ප්‍රහාරය ලෙස සැලකෙන එම දැවැන්ත ප්‍රහාරය එල්ල කර අදට වසර 23ක් ගතවී අවසන්.
මගී ප්‍රවාහන ගුවන්යානා හතරක් යොදාගනිමින් එල්ල කළ 9/11 ප්‍රහාර මාලාවේ පළමු ප්‍රහාරයේ ඉලක්කය වූයේ නිව්යෝර්ක් නුවර ලෝක වෙළෙඳ මධ්‍යස්ථාන ගොඩනැගිල්ලේ උතුරු කුලුන වන අතර එරට වේලාවෙන් පෙරවරු 8.46 ට එම ප්‍රහාරය එල්ල වුණා.
ඉන් මිනිත්තු 17 කට පසු එනම් පෙරවරු 9.03ට එහි දකුණු කුලුන වෙතද ප්‍රහාරයක් එල්ල වූයේ තවත් මගී ප්‍රවාහන ගුවන්යානාවක් යොදාගෙනයි.
පළමු ප්‍රහාරයෙන් පැයයි විනාඩි 45කට ආසන්න කාලයක් තුළ මහල් 110කින් සමන්විත වූ ලෝක වෙළෙඳ මධ්‍යස්ථාන කුලුනු ද්විත්වයම කඩා වැටුණා.
නිව්යෝර්ක් ප්‍රහාරයේ උණුසුම පහව යාමටත් මත්තෙන් අමෙරිකානු ආරක්ෂාවේ මර්මස්ථානය ලෙස සැලකෙන පෙන්ටගනය එනම් අමෙරිකානු ආරක්ෂක මූලස්ථානය වෙත ද තවත් ගුවන්යානයක් යොදාගෙන ප්‍රහාරයක් එල්ල කළ අතර ඒ පෙරවරු 9.37ටයි.
මෙම ප්‍රහාර තුනට සමගාමීව තවත් ගුවන්යානයක් එරට පෙන්සිල්වේනියා ප්‍රාන්තයේ හුදකලා කලාපයක් වෙත කඩා වැටුණා. ඉන් මගීන්, කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයින් සහ යානය පැහැරගැනීමට උත්සාහ කළ ත්‍රස්තවාදීන් ඇතුළුව 44 දෙනෙක් මිය ගියා.
එම යානය භාවිත කර ධවල මන්දිරය වෙත ප්‍රහාරයක් එල්ල කිරීම ත්‍රස්තවාදී සැලසුම වන්නට ඇතැයි සැක කෙරුණා.
කෙසේ නමුත් යානය ඊට පෙර කඩා වැටී ඇත්තේ යානයේ සිටි මගීන් නිර්භීතව යානය පැහැරගැනීමට පැමිණි පිරිස සමඟ සටන් වැදීම හේතුවෙන් බව පසුව අනාවරණ වී තිබෙනවා.
අමෙරිකාවට ඩොලර් බිලියන 10කට ආසන්න මූල්‍ය හානියක් සිදුකරමින් එල්ල වූ 9/11 ප්‍රහාරයෙන් මිය ගිය පිරිස 2,977ක්.
ඒ පිරිස අතරට ලෝක වෙළෙඳ මධ්‍යස්ථානයේ සහ පෙන්ටගන්යේ රැඳී සිටි පුද්ගලයින් මෙන්ම එම ගුවන්යානාවල සිටි පිරිසද අයත්.
ඊට අමතරව ප්‍රහාරයට සම්බන්ධ වූ ත්‍රස්තවාදීන් 19 දෙනෙක් ද මිය ගොස් තිබුණා.
ප්‍රහාරය පිටුපස සිටි මහමොළකරු ලෙස සැලකුණේ අල්කයිඩා සංවිධානයේ එවක නායක ඔසාමා බින් ලාඩ්න් ය.
ලෝක දේශපාලන සිතියම වෙනස් කළ ප්‍රධානතම ප්‍රහාරය ලෙස සැලකෙන සැප්තැම්බර් 11 ප්‍රහාරයෙන් අනතුරුව අමෙරිකාව ත්‍රස්තවාදයට එරෙහිව ගෝලීය සටනක් ආරම්භ කළා.
එහි ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇෆ්ගනිස්තානය ආක‍්‍රමණය කළ අමෙරිකානු හමුදාව එහි තිබූ තලෙයිබාන් පාලනය පෙරළා දැමුවා.
