2024 ජනාධිපතිවරණ ඡන්ද විමසීමෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ 9 වැනි විධායක ජනාධිපතිවරයා ලෙස අනුර කුමාර දිසානායක මහතා තේරී පත්වුණා. ඒ මුළු ඡන්ද 5,634,915 ක් ලබා ගනිමින්. ජාතික ජන බලවේගයේ නායකත්වය හෙබවූ මෙන්ම ප්‍රගතිශීලී දේශපාලනයේ නියැලුණු අනුර කුමාරගේ මෙම ජයග්‍රහණය මෙරට ඉතිහාසයේ සුවිශේෂී අවස්ථාවක් සනිටුහන් කරනවා. කෙසේවෙතත් ඔහු මෙවර ජනාධිපතිවරණයෙන් ජයග්‍රහණය ලැබුවේ මෙරට ඇති දැවැන්ත අභියෝග රැසක් සමගයි. තවමත් ස්ථාවර නැති ආර්ථිකය, සමාජයේ පවතින නොසන්සුන්තාව මෙන්ම දේශපාලන බෙදීම් දෙස බැලීමේදී ඔහුට ඉදිරි මාවත බොහෝ දුෂ්කර ගමනක් වනු ඇත.
ආර්ථිකය සහ ණය කළමනාකරණය
ශ්‍රී ලංකාවේ වඩාත්ම අවධානය යොමු කළ යුතු කරුණ වී ඇත්තේ ආර්ථිකයයි. මුළු මහත් ලංකාවම බංකොලොත් භාවයට තල්ලු කළ 2022 මූල්‍ය අර්බුදයෙන් අපි තවමත් ගැලවී නැහැ. හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ලබාදුන් ප්‍රතිසංස්කරණ සහ ජාත්‍යන්තර ආධාර හේතුවෙන් මෙරට ආර්ථිකය යම් තරමක් දුරට ස්ථාවර වුණත් අපිට තවමත් මෙරට ආර්ථිකයේ ප්‍රධාන බාධක පෙනෙන්නට තිබෙනවා.
අනුර කුමාර දිසානායකට චීනය, ඉන්දියාව සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල ඇතුළු ජාත්‍යන්තර ණය දෙන්නන් සමඟ තවදුරටත් ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ගනුදෙනු පිළිබඳ සාකච්ඡා කිරීමට අවශ්‍ය වනු ඇත. මේ සඳහා රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සූක්ෂම බව පමණක් නොව ඔහුගේ දැනුම මෙන්ම දුෂ්කර වූ මූල්‍ය තේරීම් ද අවශ්‍ය වනවා. ජීවන තත්ත්වයන් වැඩිදියුණු කරන, උද්ධමනය අඩු කරන සහ රැකියා අවස්ථා වැඩිවීම වැනි මහජන අපේක්ෂා ඉහළයි. එහෙත් අවශ්‍යතාවයන් සැලකිල්ලට ගනිමින් නිවැරැදි තීරණ ගැනීම ඔහු සතුයි.
රටේ දේශපාලන ස්ථාවරත්වය සහ පාලනය
දිසානායක ජයග්‍රහණය කළ ද දේශපාලන වශයෙන් කැඩී බිඳී ගිය රටක් එක්සේසත් කිරීමේ අභියෝගට මුහුණ දෙනවා. ජාතික ජන බලය ප්‍රධාන පාලනයට මුළුමනින්ම අලුත් වන අතර දේශපාලනයේ සංකීර්ණත්වය වෙත එකමුතුකමින් ගමන් කිරීමට ඇති හැකියාව ඉතාමත් තීරණාත්මක වනු ඇත. පාර්ලිමේන්තුවේ විවිධ පක්ෂ සමගින්, දිසානායකට ඔහුගේ ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රය ඉදිරියට ගෙන යාමට ශක්තිමත් සන්ධාන ගොඩ නැගීමට අවශ්‍ය වනු ඇත.
විශේෂයෙන්ම විධායක බලතල සීමා කිරීම සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා වන ඉල්ලීම ජාතික ජන බලවේගයේ දේශපාලන ව්‍යාපාරයේ කැපී පෙනෙන ලක්ෂණයක්. කෙසේනමුත් ඵලදායී පාලනයක් පවත්වා ගෙන යන අතර එවැනි ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කිරීම අභියෝගාත්මක විය හැකියි. හදිසි ආර්ථික හා සමාජීය අර්බුදවලට මුහුණ දීම සඳහා රාජ්‍යයට ඇති හැකියාව දුර්වල නොකර මෙම ප්‍රතිසංස්කරණ කළමනාකරණය කළ හැකි බව නව ජනාධිපතිවරයා පෙන්වා දිය යුතුය.
සමාජයේ සංහිඳියාව සහ සමගිය
ශ්‍රී ලාංකේය දේශපාලනයේ වඩාත්ම කල් පවතින ප්‍රශ්නවලින් එකක් වන්නේ රටේ වාර්ගික හා ආගමික බෙදීම් ය. දිසානායක, ජාතික සංහිඳියාවට ප්‍රමුඛත්වය දිය යුතුය. විශේෂයෙන්ම සිංහල බහුතරය සහ දෙමළ සහ මුස්ලිම් සුළු ජාතීන් අතර. ඔහුගේ පරිපාලනය තුළින් සිවිල් යුද්ධය සම්බන්ධ ඓතිහාසික දුක්ගැනවිලි මෙන්ම වෙනස් කොට සැළකීම් වැනි දේවල් කෙරෙහිද අවධානය යොමු වෙතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.
ආයතනික විශ්වාසය නැවත ඇති කිරීම
ශ්‍රී ලාංකීය ආයතන කෙරෙහි මහජනතාව තුළ ඇති විශ්වාසය පහළ මට්ටමක පවතිනවා. දූෂණය, අකාර්යක්ෂමතාව රජය කෙරෙහි විශ්වාසය පළුදු කර තිබෙනවා. දිසානායකගේ දේශපාලන වේදිකාව දූෂණ විරෝධී පියවර, විනිවිදභාවය සහ යහපාලනය කෙරෙහි අවධානය යොමු කළා. මෙම පොරොන්දු ඉටු කිරීමෙන් මහජනතාව තුළ විශ්වසනීයත්වය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීමට ඉතා වැදගත් වනු ඇත. අභියෝගය වනු ඇත්තේ නිලධාරි තන්ත්‍රය සහ දේශපාලන සංස්ථාව තුළ ප්‍රධාන පාර්ශවකරුවන් ඈත් නොකර ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමයි.
විදේශ ප්‍රතිපත්ති සහ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකයන් පාලනය
ජාත්‍යන්තර වේදිකාවේදී, ප්‍රධාන ගෝලීය බලවතුන් සමඟ ශ්‍රී ලංකාවේ සබඳතා පරිස්සමෙන් තුලනය කිරීමට ජනාධිපති දිසානායකට අවශ්‍ය වනු ඇත. ඉන්දියාව, චීනය සහ බටහිර රටවල් සමඟ ශක්තිමත් සබඳතා පවත්වා ගැනීම, ආර්ථික සහ දේශපාලන ස්ථාවරත්වය යන දෙකටම අත්‍යවශ්‍ය වේ. දිසානායක, ශ්‍රී ලංකාවේ ස්වෛරීභාවය සුරකිය යුතු අතර විදේශ ආධාර සහ ආයෝජන සුරක්ෂිත කිරීමේ සියුම් කර්තව්‍යයන්ද සිදු කළ යුතුය.
විශේෂයෙන්ම ඉන්දියන් සාගරයේ ශ්‍රී ලංකාවේ උපායමාර්ගික වැදගත්කම සම්බන්ධයෙන් ජාත්‍යන්තර අපේක්ෂාවන් ඉහළ මට්ටමක පවතිනවා. දිසානායකගේ විදේශ ප්‍රතිපත්තියට ශ්‍රී ලංකාව මධ්‍යස්ථව ක්‍රියා කරන බව සහතික කිරීමට සිදුවනු ඇති අතර, ආර්ථික හා රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික ජයග්‍රහණ සඳහා එහි භූ දේශපාලනික තත්ත්වය ද උපයෝගී කර ගත යුතුය.
පාරිසරික හා දේශගුණික අභියෝග
ශ්‍රී ලංකාව දේශගුණික විපර්යාසවල බලපෑම්වලට ගොදුරු විය හැකි අතර පාරිසරික සුරක්ෂිතතාවය ඇති කිරීම ද දිසානායකගේ න්‍යාය පත්‍රයේ කොටසක් විය යුතුය. ඔහුගේ රජය තිරසාර සංවර්ධනය, පුනර්ජනනීය බලශක්තිය සහ රටේ ස්වභාවික සම්පත් ආරක්ෂා කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ යුතුය. අක්‍රමවත් කාලගුණික රටා නිසා දැඩි ලෙස පීඩාවට පත්ව සිටින කෘෂිකර්මාන්තය මත යැපෙන ග්‍රාමීය ප්‍රජාවන් සඳහා මෙම ගැටලු විශේෂයෙන් බලපා ඇත.
නව යුගයක් හෝ අරගල?
ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායකගේ මැතිවරණය නියෝජනය කරන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ සම්ප්‍රදායික දේශපාලන ප්‍රභූ පැලැන්තියෙන් බිඳී යාමකි. ඔහුගේ නැගීම සංකේතවත් කරන්නේ පද්ධතිමය වෙනස්කම්, විනිවිදභාවය සහ යුක්තිය අපේක්ෂා කරන බොහෝ දෙනාගේ බලාපොරොත්තු ය. කෙසේවෙතත්, එම බලාපොරොත්තු ශ්‍රී ලංකාවේ බහුවිධ අර්බුදවලට මුහුණ දෙන ප්‍රායෝගික ප්‍රතිපත්ති බවට පරිවර්තනය කිරීම දැවැන්ත කාර්යයක් වනු ඇත.
දිසානායකගේ නායකත්වය විනිශ්චය කරනු ලබන්නේ මෙම ක්ෂණික අභියෝග ජය ගැනීමට ඔහුට ඇති හැකියාවෙන් පමණක් නොව, කල්පවත්නා ආයතනික වෙනසක් ඇති කිරීමට ඔහුට ඇති හැකියාව මගිනි. ශ්‍රී ලංකාව සිටින්නේ තීරණාත්මක සන්ධිස්ථානයක වන අතර, නව ජනාධිපතිවරයාට ඔහුගේ පොරොන්දු ඉටු කළ ඇති හැකියාව අනුව ඉදිරි වසර ගණනාව තුළ රටේ ගමන් මග තීරණය වනු ඇත. අනුර කුමාර දිසානායක මෙම තීරණාත්මක ගමන ආරම්භ කරන ආකාරය ලෝකයක්ම බලා සිටිනු ඇත.
